◊ “Kadın ve futbol” konusuna bugün bile önyargılı yaklaşılıyor. Muhtemelen siz yeşil alanlara adım attığınızda kalıplar çok daha sertti.
– Dünyadaki gelişmelerin çok uzağında bulunanlar, futbolu erkek sporu olarak görüyordu. Bu nedenle “kadın” ve “futbol” sözleri yan yana getirilmezdi.
◊ Fakat siz kalıpları yıktınız, basketbol oynarken bir U dönüşüyle futbola yöneldiniz. Nasıl doğdu bu merak?
– Çok hareketli bir çocuk olduğum için ailem beni 11 yaşında spora yönlendirdi. Vefa Kulübü’nde basketbola devam ederken, sokaklarda da erkek arkadaşlarımla futbol oynuyordum.
◊ Sizi bu yola çeken motivasyon kaynağı neydi pekala? Birinci adım nasıl atıldı?
– İstanbul Moda’da, Dostlukspor Kız Futbol kadrosunun olduğunu öğrendim. Bu sayede futbolu öğrenmek, oynamanın verdiği keyfi yaşamak ve görmek açısından tercihimi futboldan yana kullandım.
ALANA YAKIN OLAYIM DERKEN KENDİMİ MERKEZİNDE BULDUM
◊ Ailenizin reaksiyonu ne oldu?
– Evvel ailemi ikna etmeye çalıştım aslında… Türkiye’de o periyotlarda futbol, kız çocukları için uygun bir spor kısmı olarak görülmüyordu. Her şeyi protesto ederek futbol oynamakta ısrarcı oldum ve sonunda babam iki ablamın benimle gelmesi şartıyla kulübe gitmeme müsaade verdi.
◊ Yeşil alanlara adım atarken en çok zorlandığınız husus neydi?
– Daha çocukken yeşil alanlar hayallerimi süslerdi… Foto muhabiri olup, alanların en yakınından maçları izlemek istiyordum. Tahminen de hakemliği onun için çok benimsedim. Alana en yakın pozisyonda olmak isterken, kendimi sahanın merkezinde buldum.
◊ Dostlukspor’da kalecilik ve kaptanlık ile başlayan seyahat nasıl devam etti?
– Evvel kaleci olarak serüvenim başladı. Daha sonra kaptanlık sorumluluğuna eriştim. Dostlukspor Kız Futbol Kulübü benim büyüdüğüm, dostluğu öğrendiğim ailemdi. Anadolu’nun çabucak her kentini adım adım dolaşarak kızların nasıl futbol oynadığını kanıtlamaya çalıştığımız bir yerdi. Bulunduğum noktaya gelmemde Dostlukspor’un çok büyük katkısı olmuştur.
◊ Devamında futbol antrenörü olmuşsunuz. O geçiş nasıl oldu?
– 1985 yılıydı… Türkiye’de bayan futbol liginin kurulması için toplantılar yapıyorduk. Türkiye Futbol Federasyonu Araştırma, Planlama Eğitim Dairesi Lideri “Açılacak futbol antrenörlüğü kursuna bir bayan antrenör adayı alalım” dedi. İki kişi aday olduk. Kura çekildi ve ben kazandım. Kursu birincilikle bitirerek Türkiye’nin birinci bayan futbol antrenörü olma onuruna eriştim.
◊ Ya hakemlik?
– O devrin yönetmeliklerine nazaran antrenörlük diplomasını alabilmek için “3 maçta hakem, 5 maçta da yardımcı hakem” olarak vazife yapmam gerekiyordu. Antrenörlük diplomamı alabilmek için hakemliğe başladım. 8 maç için başladığım serüven, FIFA hakemi olarak bırakana kadar tam 20 yıl sürdü.
HAKEM, YARDIMCISINA DÖNDÜ: “MAÇA SEN DEĞİL LALE ÇIKIYOR”
◊ Birinci yönettiğiniz maç hangisiydi?
– Eyüp Stadı’na yedek hakem olarak gitmiştim. Maçın hakemi, yardımcı hakemine “Maça sen çıkmıyorsun, Lale çıkıyor” dedi. Birinci tecrübem bu halde oldu. Yardımcı hakem olarak birinci Üstün Lig tecrübem 1990 yılında Galatasaray-Sarıyer maçı… Hakem olarak birinci Harika Lig maçımsa 1999 yılında Sakaryaspor-Ankaragücü’ydü. Her iki maçımla da hem ülkemizde hem de Avrupa ülkeleri ortasında en üst seviye profesyonel erkekler liginde vazife yapan birinci bayan hakem oldum.
◊ Sizin için unutulmaz olan o maçlara çıkarken neler hissetmiştiniz?
– Ben bütün maçlarımda alana çıkana kadar çok heyecanlanırdım. Fakat Üstün Lig maçlarımdan bir gece evvel “Ya bir şey olur da maça çıkamazsam” diye uyuyamazdım.
ERKEKLERE MERASİMLE KOKART VERİLİRKEN BENİMKİ DERNEKTE ELİME TUTUŞTURULDU
◊ Erkek hükümran toplulukta size çelme takan, faul yapan oldu mu?
– Olmaz olur mu? Bayan olduğum için, hakemliğin bana ilişkin olmadığını düşünen yöneticilerimiz yüzünden, hakkım olan yerlere yıllar sonra ulaşabildim. Bana pembe renkli FIFA kokartının geleceğini tez eden ve erkeklerin kokartlarından farklı olduğuna inanan yöneticilerimiz vardı. Erkek arkadaşlarımın kokartları merasimle verilirken, benim kokartım İstanbul Hakem Derneği’nde elime tutuşturulmuştu.
◊ Size çelme takanlara kırmızı kartı nasıl gösterdiniz?
– Onlara kırmızı kartı yılmadan, çok çalışarak gösterdim.
◊ Harika Lig’de size yalnızca iki sefer vazife verildi diye biliyorum. Bunun sebebi ne? Cinsiyet ayrımcılığı mı girdi devreye?
– Yardımcı hakemlik ve dördüncü hakemliklerim hariç hakem olarak 3 defa maç yönettim. Çok başarılı olduğum halde yalnızca bayan olduğum için buna cüret edemediler. “Dünyada örneği yok” dediler. “Hata yaparsan, kamuoyuna bunu nasıl açıklarız?” dediler. “Erkek hakemler kusur yapmıyorlar mı?” diye sorduğumda “Onlarınki kabul edilir, seninki edilmez” denildi.
SCHUMACHER: “EN HOŞ HAKEMİ BENİM MAÇIMA VERMİŞLER!”
◊ “Hocam çok güzelsiniz” diyen bir futbolcuya kırmızı kart gösterdiğiniz hakikat mu?
– (Gülüyor) Kent efsanesi bu… Bir futbolcunun atılması için bu türlü bir neden olamaz.
◊ Nereden çıktı bu kent efsanesi?
-?Fenerbahçe kalecisi Toni Schumacher’in jübilesinde yardımcı hakemdim. Toni beni gördüğünde “En hoş hakemi benim maçıma vermişler” demişti.
◊ Sonuç…
– Teşekkür edip gülümsemiştim.
BENİMLE MAÇA ÇIKMAK İSTEMEYEN HAKEM ARKADAŞLARIM VARDI
◊ Bir röportajınızda bayan hakemlere çok büyük haksızlıklar yapıldığından kelam etmişsiniz. Ne üzere haksızlıklara maruz kaldınız?
– Geçmişte Türkiye’de bayan hakemliğin gelişiminden ve çoğalmasından öylesine rahatsız oldular ki, bir periyot bayan hakemlerin aday hakem kurslarına alınmasını yasakladılar. Bayan olduğum için benimle maça gitmeyi istemeyen erkek hakemler oldu! Bir maç tebligatımı aldıktan sonra, bir Merkez Hakem Şurası üyesi “Maç çok sıkıntı, bu maçı sizden almak zorundayım” dedi. Halbuki o maçı veren de kendisiydi… Tüm bu yapılanlar karşısında her vakit şunu söyledim: Akarsuyun karşısında duramazsınız.
FUTBOL DÜNYASININ EN KARİZMATİK İSİMLERİ; ALİ KOÇ, BECKHAM VE RONALDO
◊ Sizce futbol dünyasının en karizmatik isimleri kimler?
– Fenerbahçe Lideri Ali Koç, David Beckham ve Cristiano Ronaldo…
◊ Alanların gördüğü en centilmen ve en hırçın oyuncular diye sorsam…
– Galatasaray’ın efsane futbolcusu Metin Oktay ile Fenerbahçe’nin unutulmaz futbolcusu Can Bartu’yu, Beşiktaş’tan Süleyman Seba’yı, Trabzonspor’dan Şenol Güneş’i sportmen kimliklere örnek gösterebilirim. Manchester United kadrosunun efsane futbolcusu Eric Cantona’yı ise en hırçın futbolculara örnek verebilirim.
GALATASARAY-FENERBAHÇE DERBİSİNİ YÖNETMEYİ ÇOK İSTERDİM
◊ İzlemekten en çok keyif aldığınız derbiler hangileri?
– Barcelona-Real Madrid, Manchester United-Liverpool, Galatasaray-Fenerbahçe.
◊ Siz bir derbi yönetecek olsaydınız, hangisinde vazife almak isterdiniz?
– Galatasaray-Fenerbahçe maçında yardımcı hakem olarak misyon aldım. Hakem olarak da bir Galatasaray-Fenerbahçe derbisi yönetmeyi çok isterdim.
◊ Pekala yönetmekte en çok zorlandığınız müsabaka hangisiydi?
– Sakat olarak yönettiğim bir maç vardı. Bitsin diye dua etmiştim. Bir de ağır uğraşlar vererek karla kaplı sahayı temizletip, sonraki gün maçı oynatmıştım. Maç başlayınca saha o kadar balçıklaştı ki, herkes için o maç çok sıkıntı olmuştu.
EŞİM MAÇ İZLEMEKTEN HOŞLANMIYOR
◊ Tiyatro ve sinema sanatkarı Ahmet Orta ile evlisiniz. Eşinizle sizi bir ortaya getiren neydi? Futbol aşkı olabilir mi?
– Eşimle tanıştığımızda futbol oynuyordum. O da Devekuşu Kabare Tiyatrosu’nda çalışıyordu. Spor ve sanatın gücü bizi sarmaladı. Birbirimizin alanlarına ilgi ve hürmet duyduk. Farklı alanlar bizi zenginleştirdi
◊ Birlikte maç izliyor musunuz? İzlerken tartıştığınız oluyor mu?
– Hayır. Türkiye’de erkek olup da maç seyretmekten hoşlanmayan az şahıslardan biriyle evliyim.
MARADONA’NIN AKABİNDE: NE YAZIK Kİ İLAH, ELİNİ ÇOK ÇABUK GERİ ALDI…
◊ Son bir soru… Futbolun efsanesi Maradona’nın akabinde ne söylemek istersiniz?
– O futbolcu doğmuş, sonradan da efsane olmuş biriydi… Söylediği kelamlar de bunun en büyük delili: “Ben golleriyle ve yanlışlarımla Maradona’yım. Hepsini kaldırabilecek omuzlara ve herkesle başa çıkabilecek bir yüreğe sahibim”, “Düğünümde bembeyaz giyinseydim ve üstüme bir çamurlu top gelseydi, hiç düşünmeden göğsümde yumuşatırdım”… Dünya Kupası’nda İngiltere’ye eliyle attığı golden sonra “O el, Tanrı’nın eliydi” demişti. Ne yazık ki İlah, elini çok çabuk geri aldı. Dünya onu unutmayacak. Bir forma, öbür kimseye bu kadar yakışmayacak.
Hürriyet
