En geniş bütçeli Türk sineması olarak tanıtılan ve 2012’deki birinci gösterim gününde 300 bin seyirci tarafından izlenerek rekor kıran ‘Fetih 1453’ sinemasının başrol oyuncusu ile üretim şirketi davalık oldu. Sinemada Fatih Sultan Mehmet rolünü oynayan ve sinemanın devamı niteliğinde olan ‘Fetihten Sonra’ isimli TV dizisinde de ‘Fatih’ rolünü canlandırmak üzere kontrat imzalayan İhtilal Konutun, dizi kontratının haksız yer feshedildiğini öne sürerek Med Üretim Televizyon ve Filmcilik AŞ aleyhinde 500 bin euroluk cezai koşul için icra takibi başlattı.
Evin’in avukatları, davalı Med Üretim’in icra takibine itiraz etmesi üzerine bu kere ‘sözleşmenin ilgili hususu mucibince, yapımcının kontrat gereklerini yerine getirmemesi ve mukaveleyi haklı bir neden olmaksızın feshetmesinden ötürü 500 bin euro cezai koşulu ödemesi gerektiği, bu nedenle itirazının iptali ve yüzde 20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatının tahsili’ istemiyle dava açtı.
İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde görülen duruşmada, İhtilal Evin’in avukatı, müvekkilinin ‘Fetih 1453’ isimli sinemada Fatih Sultan Mehmet rolünü oynadığını, sinemanın başarısı üzerine davalı üretimci ile 7 Haziran 2012’de oyunculuk-yapımcılık mukavelesinin imzalandığını, bu kontrata nazaran müvekkilinin ‘Fetihten Sonra’ isimli üretimde rol almasının kararlaştırıldığını anlattı.
Müvekkilinin öbür rastgele bir işte çalışamayacağı, öbür bir dizide vazife alamayacağı koşullarını da içeren kontrat gereği Evin’in tüm gücünü bu diziye harcamak için 6 ay Devlet Tiyatroları’ndan fiyatsız müsaadeye ayrıldığını belirten avukat, taraflar ortasındaki oyunculuk kontratının tek taraflı feshedildiğini bildirdi.
Davalı Med Üretim vekili, ‘dizinin yapımından vazgeçilmesi üzerine kontratın feshedildiğini ve davacı tarafın haksız icra takibi başlattığını, kontratın feshinin haklı nedene dayandığını, dizinin yayımlanacağı AKS TV şirketinin projeyi iptal etmesi nedeniyle mukavelelerin ifasının imkansız hale geldiğini’ savunarak davanın reddini istedi.
“EKONOMİK İSTİKAMETTEN DAVALININ MAHVINA SEBEBİYET VERİR”
Mahkeme, davayı kısmen kabul etti. Kararda kontratta kararlaştırılan cezai koşul ölçüsünün, ekonomik istikametten davalının mahvına sebebiyet verebileceği lakin cezai kaide ölçüsünün 263 bin 32 lira 85 kuruş olarak takdiri halinde 10 bin 461 bin 15 kuruş damga vergisi de katılmak suretiyle 273 bin 494 lira üzerinden takip devam ettiği takdirde şirketin mahvına sebep olmayacağı kaydedildi. Lokal mahkeme, ‘sözleşme ile belirlenmiş cezai kaide ölçüsünün likit oluşu göz önüne alınarak hükmolunan alacağın yüzde 20’si oranında icra inkar tazminatının tahsil edilmesi gerektiğine’ de karar verdi.
“CEZAİ KOŞULDAN MAKUL ORANDA İNDİRİM YAPILABİLİR”
Kararın temyiz edilmesi üzerine belge, Yargıtay 11. Hukuk Dairesine geldi. Daire, mahallî mahkemenin kararını bozdu. Münasebette somut olayda uyuşmazlığın, kontratta kararlaştırılan cezai kaide ölçüsünün ekonomik istikametten davalının mahvına sebebiyet verecek ölçüde yüksek olup olmadığı noktasında toplandığı belirtildi.
Tacir sıfatını haiz bir borçlunun, fahiş olduğu argümanıyla cezai koşuldan indirim yapılmasını mahkemeden isteyebileceği tabir edilen münasebette, kararlaştırılan cezai koşul ölçüsünün, ekonomik taraftan borçlunun mahvına sebebiyet verecek ölçüde yüksek olduğunun saptanması durumunda cezai koşuldan makul oranda indirim yapılabileceği vurgulandı. Lakin bu halde bir indirime gidilebilmesi için borçlunun ekonomik durumu tarafından detaylı inceleme yapılması ve kararlaştırılan cezai kuralı ödemesinin ekonomik istikametten mahvına sebep olup olmayacağı konusunun belirlenmesi gerektiği kaydedilen münasebette, ‘bu nedenle mukavelenin feshi tarihi prestijiyle bir kıymetlendirme yapılması gerekmekte olup yapılacak bu kıymetlendirme de şirketin etkin, pasif ve öz varlıkları prestijiyle cezai kaidenin ödenmesinin mahvına sebebiyet verip vermeyeceği noktasında olmalıdır’ tespiti yapıldı.
Taraflar ortasında akdedilen mukavelenin davalı tarafından Kasım 2012’de feshedildiği ve feshin de haksız olduğunun anlaşıldığı vurgulanan münasebette, şunlar kaydedildi:
“Bu tarih prestijiyle mukaveleyi feshedip 1 milyon 185 bin 800 lira cezai koşul alacağı için 27 Aralık 2012’de aleyhine icra takibi başlatılan davalı şirket, 22 Şubat 2013’te genel şura toplantısı yaparak kar dağıtımı kararı almış, 2014’te 2 milyon 891 bin 305 lira kar hissesi dağıtmıştır. Ayrıyeten yargılama sırasında alınan uzman raporları ile tespit edilen davalı şirketin bilançolarındaki etkin ve pasifler de göz önünde bulundurulduğunda bu ölçü ödemenin davalının ekonomik mahvına sebep olmayacağının anlaşılmış olması karşısında, bu konular nazara alınarak sonucuna nazaran karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirmeye dayalı karar tesisi hakikat olmamış, bozmayı gerektirmiştir.”
Milliyet
